Poniżej zamieszczona chronologia wykracza poza ramy bezpośrednich wydarzeń z życia mistrza Leonarda. Oprócz wydarzeń z życia mistrza ukazuje też tło historyczne - najważniejsze wydarzenia mu współczesne.

zobacz też artykuł o Lonardzie da Vinci oraz jegocytaty 

• 1452, 15 kwietnia, w sobotę, o 3 w nocy – narodziny w Anchiano niedaleko Vinci

• 1455, Gutenberg wydaje słynną 42 wierszową Biblię

• 1464 - zmarł stary Kosma Madyceusz - władca Florencji

u Verrocchia w Florencji

• 1464 ?? -  Leo przedstawiony przez swego ojca mistrzowi Andr Verrocchio

• 1466 -  Leonardo oddany do warsztatu Verrocchia

• 1466 - zmarł Donatello - rzeźbiarz włoskiego Renesansu

• 1467 - prace u Verrocchia:

  • Płyta nagrobkowa Kosmy Madyceusza - tu Leo skonstruował też dźwig do podniesienia jej

  • Posąg młodego Dawida

  • Projekt zwieńczenia kopuły katedry florenckiej (projektu Filippo Brunelleschiego)

• 1469 - urodził się Niccolo Machavelli, we Florencji

1472

• 1472 - pierwszy samodzielny obraz - ZWIASTOWANIE

• 1472 - obraz dla kościoła klasztornego S. Bartolommeo na Monte Oliveto "Nawiedzenie"

• 1472 ? - Leonardo przyjęty do florenckiej korporacji malarzy

  • Może styka się wtedy z Pietro Perugino.

• 1472 -  Leonardo ukończył naukę u Verrochia - wg tradycji

• 1472 - umarła Alfiera Amadori - macocha Leonarda

1476 - 1479

• 1476-04-09 donos: „Leonardo, syn Ser Piera da Vinci,  żyje z Andreą Verrocchio oraz z trzema innymi mężczyznami. Z tych trzech jeden to jubiler, drugi trudni się kupiectwem, a trzeci chodzi zawsze ubrany na czarno” , {może donosił Jacopo Saltarelli}. Kilkudniowe aresztowanie Leonarda i reszty, bez żadnych konsekwencji prawnych. Nie uznano ich winnymi. Ale opinię zszargano, można rzecz po dziś dzień.

• 1478-04-27 - zamach na Medicich

• 1478 rysunek starca i młodzieńca - wyobrażenie swej starości

• 1477-1480 luka czasowa - list (lub opowieść) do Diodora z Syrii

• 1479 - Verrocchio podpisał umowę na dzieło swego życia, pomnik konny kondotiera Colleoniego. Do projektu przyjął rysunek głowy Colleoniego wykonany przez Leonarda. Projekt zrealizował i można go podziwiać do dziś w Wenecji - Sam mistrz Andrea zmarł niestety jeszcze przed ostatecznym odlaniem pomnika.

Okres Mediolański

• 1482 - Leonardo napisał list do księcia Mediolanu Lodovico il Moro "Czarny" Fragment: "W czasie pokoju mogę dorównać, jak wierzę, komukolwiek bądź w architekturze, wznoszeniu pomników prywatnych czy publicznych..."

• 1484-85 - dżuma w Mediolanie - 50 do 100 tysięcy ofiar.

• 1488 - maluje portret Cecyli Galerani

• 1490 - Leonardo przygarnia 10-cio letniego Salai - (Gian Giacomo Caprotti z Oreno)

• 1490 - wyjazd do Pavii

• 1492 - jako 44-ro latek Lorenzo Medici umiera (otruty?)

• 1493 - lipiec - notka w manuskrypcie H "Katarzyna przyszła 16 lipca" - matka?

• 1493 - listopad odsłona modelu Cavallo - 7mio metrowego konia

• 1497-01-02 umiera  protektorka Leonarda, a żona il Moro, urocza i błyskotliwa Beatrice d'Este pochodząca z Ferrary. Miała zaledwie 23 lata

• 1498 – Leonardo da Vinci otrzymał od Moro piękną winnicę w San Vittore. W liście o tym: "Twoja sztuka nie ma sobie równej ani w starożytności, ani obecnie..."

• 1499 - otrzymuje za swe prace znaczną zapłatę 218 lir

• 1499-12-15 Leonardo wysyła 600 dukatów na swe konto do klasztoru Santa Mara Nuova

1500

• 1500-02-04 Lodovico Moro powraca do Mediolanu

w Wenecji

• 1500-03-13 list o wyjeździe Leonarda do Wenecji

• 1500-04-10 Lodovico Sworza Moro w bitwie pod Novarą przegrał wojnę i popadł w niewolę francuzów, gdzie też zmarł. Miał jedną częściowo udaną próbę ucieczki.

FLORENCJA

• Malowidło ścienne dla Signorii Florenckiej „Bitwa pod Anghiari”

RZYM

• 1502-08-18 - Cesare Borgia podpisał dekret mianujący Leonarda da Vinci naczelnym architektem i inżynierem gonfaloniere Kościoła i księcia Romanii.

OSTATNIE LATA

• 1503-03-03 - Leo powraca do Florencji

• 1504-05-18, Wystawienie Dawida Michała Anioła

• 1504-07-09 - "w środę o godzinie 7, zmarł Ser Piero da Vinci, notariusz w Palazzo della Podesta, mój ojciec. Miał osiemdziesiąt lat. Pozostawił dziesięciu synów i dwie córki" - notatka Leonarda

• 1509 - traktat "De divina proportione" wydany w Wenecji

FRANCJA

Król Franciszek I uważał, że Francuska sztuka bez mistrza Leonarda da Vinci nie była by pełna. Jednakże Leonardo niczego już we Francji nie stworzył. Częściowy paraliż prawej ręki i ogólnie brak sił nie pozwoliły.

• 1516-12-15 Leonardo wyrusza w orszaku Franciszka I do Francji. 

• 1519-04-23 Leonardo sporządza testament

• Wczesnym świtaniem, w zamku Amboise, 2 maja 1519 roku Leonardo da Vinci zasypia w śmierci. Kiedyś napisał: „Przypatrz się światłu, obserwuj jego piękno a potem zamknij oczy: tego, co widzisz teraz, przedtem nie było, a co było, już teraz nie istnieje” Teraz trochę odpocznie ten niespokojny duch, żeby mieć nowe siły – wszak przed nim (i przed nami) wieczność odkryć!

zobacz też artykuł o Lonardzie da Vinci oraz jegochronologię jego życia

CYTATY Leonarda z biografi Jerzego Cepika, Katowice 1983

• „Co myślisz, człowieku, o swoim rodzaju? Czy naprawdę jesteś tak mądry jak sądzisz?”

• „Gdzie więc uczucia tam większa męka.”

• „Prawda jest zawsze jedynie córką czasu.”

• „Su te serai solo, tu serai tutto tuo” - Jeśli będziesz sam, cały będziesz swoją własnością.

• „Artysta nie może być wnukiem natury. Musi być jej synem. Zawsze mówić: to jest tylko moje.”

• „Człowiek jest światem”

• „Słowa zabijają lepiej niż miecze”

• „Virtutem forma decorat” - Cnotliwych piękno przyozdabia. Cnotą się piękno przyozdabia. - z odwrotu portretu Ginewry dei Benci

• „Aby zachować ten dar największy, dany nam od natury - wolność - uznałem za potrzebne chronić ją przy pomocy broni ofensywnych i defensywnych, gdyż wolność zagrożona jest przez tyranów.”

• „W czasie pokoju mogę dorównać, jak wierzę, komukolwiek bądź w architekturze, wznoszeniu pomników prywatnych czy publicznych i przeprowadzaniu wody z miejsca na miejsce. Umiem wykonać rzeźby  w marmurze, brązie, terakocie, w malarstwie umiem zrobić to, co  zrobił by inny, kimkolwiek by on był.” Rok 1482 - Leo napisał list do księcia Mediolanu Lodovico il Moro "Czarny" - fragment

• „Mając wiarę w Syna, znając ją, wznosić będą świątynie w imię Matki”

• „Żyją ponieważ jedzą i jedzą ponieważ żyją”

cytaty Leo - Myśleć jak Leonardo da Vinci - Michael J. Gelb

• „Jak dzień dobrze przeżyty daje dobry sen, tak życie dobrze spędzone daje dobrą śmierć.”

• „Albowiem bardzo niechętnie opuszcza dusza ciało i wierzaj mi, że płacz jej i boleść nie są bez przyczyny.”

• „Czyż nie widzisz, jak liczne są postawy i czynności ludzkie? Czyż nie widzisz jak rozmaite są zwierzęta, a także drzewa, zioła i kwiaty? Czyż nie widzisz różnorodności okolic górzystych i równinnych, źródeł, rzek, miast, budowli publicznych i prywatnych, narzędzi potrzebnych do użytku ludzkiego, szat rozmaitych, strojów i rzemiosła?”

• „Wiadomo, że rozpoznajemy wady raczej w dziełach cudzych niż własnych, (...) gdy malujesz, powinieneś mieć pod ręką płaskie zwierciadło i często oglądać w nim swe dzieło. Jeśli je bowiem ujrzysz w odwróconym odbiciu, wyda ci się jakoby wykonane ręką cudzą i lepiej osądzisz swe błędy.”

• „Albowiem wielka miłość rodzi się z wielkiej wiedzy o ukochanym przedmiocie.”

• „Dobrze jest też często wstać i zająć się jakąś rozrywką, bowiem gdy wrócisz, będziesz lepiej osądzał. Jeśli zaś będziesz ciągle tkwił przy swoim dziele, możesz ulec wielkim pomyłkom.”

• „Dobrze jest również oddalić się, tak aby obraz wydawał  się mniejszy i dać się objąć jednym rzutem oka. Lepiej niż z bliska rozpoznać wówczas można brak proporcji członków i dysharmonię kolorów.”

• „Myśli zwracają się ku nadziei.”

• „Lepiej umrzeć niż żyć bez wolności.” - komentarz do spostrzeżenia, iż samica szczygła, która ujrzy swoje dzieci w niewoli, karmi je odrobiną trującego ziela.

• „Jak żelazo w bezczynności rdzewieje, a woda gnije lub marznie od zimna, tak umysł psuje się bez ćwiczenia.”

• „Ach, gdyby Bóg zechciał pozwolić mi objawić psychologię ludzkich obyczajów tak samo, jak opisuję ciało człowieka!”

• „Zajmuję się w czasie swych przechadzek oglądaniem i rozważam postawy ludzi, gdy rozmawiają, wiodą spory, śmieją się lub czubią; zważ, jakie mają ruchy i jakie ruchy wykonują uczestnicy i widzowie tych spraw, i notuj to pokrótce w małej książeczce, którą zawsze powinieneś mieć przy sobie.”

• „Dzieło moje zrodziło się z prostego i czystego doświadczenia, które jest prawdziwą mistrzynią”

• „Nikt nie powinien naśladować innych, gdyż wtedy zasługuje na tytuł wnuka, a nie syna natury. Sądząc według obfitości naturalnych form, ważne jest, by kierować się prosto ku przyrodzie”

• Rysunek pługa opatrzył uwagą: „Nie odchodzę od swojej koleiny”

• „Wytrwałość pokonuje każdą przeszkodę”

• „Najbardziej zwodzą człowieka jego własne opinie”

• „Czy podobna by w tak małej przestrzeni pomieściły się wizerunki całego wszechświata”

• „Pięć zmysłów - to pięć sług duszy”

• Przeciętny człowiek: „patrzy, nie widząc, słucha, nie słuchając, dotyka, nie czując, je, nie smakując, porusza się bez świadomości swego ciała, wdycha, nie zdając sobie sprawy z zapachu ani aromatu, i wreszcie mówi, lecz nie myśli”

• „Oko ogarnia piękno całego świata”

• „Woda, której dotykasz w rzekach, jest ostatkiem tej, która przeszła, i początkiem tej, która przyjdzie i tak samo teraźniejszość”

• „Powiedz, czy kiedykolwiek cokolwiek doprowadzono do końca”

• „Najpierw zastanów się nad końcem”