zobacz też artykuł o Lonardzie da Vinci oraz jegochronologię jego życia

CYTATY Leonarda z biografi Jerzego Cepika, Katowice 1983

• „Co myślisz, człowieku, o swoim rodzaju? Czy naprawdę jesteś tak mądry jak sądzisz?”

• „Gdzie więc uczucia tam większa męka.”

• „Prawda jest zawsze jedynie córką czasu.”

• „Su te serai solo, tu serai tutto tuo” - Jeśli będziesz sam, cały będziesz swoją własnością.

• „Artysta nie może być wnukiem natury. Musi być jej synem. Zawsze mówić: to jest tylko moje.”

• „Człowiek jest światem”

• „Słowa zabijają lepiej niż miecze”

• „Virtutem forma decorat” - Cnotliwych piękno przyozdabia. Cnotą się piękno przyozdabia. - z odwrotu portretu Ginewry dei Benci

• „Aby zachować ten dar największy, dany nam od natury - wolność - uznałem za potrzebne chronić ją przy pomocy broni ofensywnych i defensywnych, gdyż wolność zagrożona jest przez tyranów.”

• „W czasie pokoju mogę dorównać, jak wierzę, komukolwiek bądź w architekturze, wznoszeniu pomników prywatnych czy publicznych i przeprowadzaniu wody z miejsca na miejsce. Umiem wykonać rzeźby  w marmurze, brązie, terakocie, w malarstwie umiem zrobić to, co  zrobił by inny, kimkolwiek by on był.” Rok 1482 - Leo napisał list do księcia Mediolanu Lodovico il Moro "Czarny" - fragment

• „Mając wiarę w Syna, znając ją, wznosić będą świątynie w imię Matki”

• „Żyją ponieważ jedzą i jedzą ponieważ żyją”

cytaty Leo - Myśleć jak Leonardo da Vinci - Michael J. Gelb

• „Jak dzień dobrze przeżyty daje dobry sen, tak życie dobrze spędzone daje dobrą śmierć.”

• „Albowiem bardzo niechętnie opuszcza dusza ciało i wierzaj mi, że płacz jej i boleść nie są bez przyczyny.”

• „Czyż nie widzisz, jak liczne są postawy i czynności ludzkie? Czyż nie widzisz jak rozmaite są zwierzęta, a także drzewa, zioła i kwiaty? Czyż nie widzisz różnorodności okolic górzystych i równinnych, źródeł, rzek, miast, budowli publicznych i prywatnych, narzędzi potrzebnych do użytku ludzkiego, szat rozmaitych, strojów i rzemiosła?”

• „Wiadomo, że rozpoznajemy wady raczej w dziełach cudzych niż własnych, (...) gdy malujesz, powinieneś mieć pod ręką płaskie zwierciadło i często oglądać w nim swe dzieło. Jeśli je bowiem ujrzysz w odwróconym odbiciu, wyda ci się jakoby wykonane ręką cudzą i lepiej osądzisz swe błędy.”

• „Albowiem wielka miłość rodzi się z wielkiej wiedzy o ukochanym przedmiocie.”

• „Dobrze jest też często wstać i zająć się jakąś rozrywką, bowiem gdy wrócisz, będziesz lepiej osądzał. Jeśli zaś będziesz ciągle tkwił przy swoim dziele, możesz ulec wielkim pomyłkom.”

• „Dobrze jest również oddalić się, tak aby obraz wydawał  się mniejszy i dać się objąć jednym rzutem oka. Lepiej niż z bliska rozpoznać wówczas można brak proporcji członków i dysharmonię kolorów.”

• „Myśli zwracają się ku nadziei.”

• „Lepiej umrzeć niż żyć bez wolności.” - komentarz do spostrzeżenia, iż samica szczygła, która ujrzy swoje dzieci w niewoli, karmi je odrobiną trującego ziela.

• „Jak żelazo w bezczynności rdzewieje, a woda gnije lub marznie od zimna, tak umysł psuje się bez ćwiczenia.”

• „Ach, gdyby Bóg zechciał pozwolić mi objawić psychologię ludzkich obyczajów tak samo, jak opisuję ciało człowieka!”

• „Zajmuję się w czasie swych przechadzek oglądaniem i rozważam postawy ludzi, gdy rozmawiają, wiodą spory, śmieją się lub czubią; zważ, jakie mają ruchy i jakie ruchy wykonują uczestnicy i widzowie tych spraw, i notuj to pokrótce w małej książeczce, którą zawsze powinieneś mieć przy sobie.”

• „Dzieło moje zrodziło się z prostego i czystego doświadczenia, które jest prawdziwą mistrzynią”

• „Nikt nie powinien naśladować innych, gdyż wtedy zasługuje na tytuł wnuka, a nie syna natury. Sądząc według obfitości naturalnych form, ważne jest, by kierować się prosto ku przyrodzie”

• Rysunek pługa opatrzył uwagą: „Nie odchodzę od swojej koleiny”

• „Wytrwałość pokonuje każdą przeszkodę”

• „Najbardziej zwodzą człowieka jego własne opinie”

• „Czy podobna by w tak małej przestrzeni pomieściły się wizerunki całego wszechświata”

• „Pięć zmysłów - to pięć sług duszy”

• Przeciętny człowiek: „patrzy, nie widząc, słucha, nie słuchając, dotyka, nie czując, je, nie smakując, porusza się bez świadomości swego ciała, wdycha, nie zdając sobie sprawy z zapachu ani aromatu, i wreszcie mówi, lecz nie myśli”

• „Oko ogarnia piękno całego świata”

• „Woda, której dotykasz w rzekach, jest ostatkiem tej, która przeszła, i początkiem tej, która przyjdzie i tak samo teraźniejszość”

• „Powiedz, czy kiedykolwiek cokolwiek doprowadzono do końca”

• „Najpierw zastanów się nad końcem”